โดย
นายสุทนต์ กล้าการขาย สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ตั้งกระทู้ถาม ถามนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี เรื่อง การแจ้งเตือนภัยเหตุฉุกเฉินและภัยพิบัติ ด้วยระบบแจ้งเตือนภัย (Cell Broadcast : CB) ผ่านเครือข่ายโทรศัพท์มือถือต่าง ๆ โดยสามารถส่งข้อความไปยังโทรศัพท์ทุกเครื่องในพื้นที่เป้าหมายได้ทันที โดยไม่ต้องสมัครสมาชิกหรือเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งนี้ เนื่องจากประเทศไทยประสบกับภัยพิบัติและเหตุการณ์ร้ายบ่อยครั้ง เช่น อุทกภัย ไฟป่า แผ่นดินไหว เช่น กรณีแผ่นดินไหว 5.4 ริกเตอร์ที่ประเทศเมียนมาส่งผลให้ประชาชนในกรุงเทพฯ รับรู้แรงสั่นสะเทือน หรือเหตุการณ์กระทบความมั่นคง เช่น ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา แต่การแจ้งเตือนภัยยังคงเงียบ ล่าช้า ไม่ทั่วถึง และไม่สามารถเข้าถึงประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ประชาชนในพื้นที่ต้องอาศัยการติดตามข่าวจากสื่อมวลชนแทน อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยได้มีการทดสอบระบบ Cell Broadcast แล้ว 3 ระดับ เมื่อเดือน พ.ค.ที่ผ่านมา สะท้อนว่าทางเทคนิคและโครงสร้างพื้นฐานของไทยมีความพร้อม ทั้งโครงข่ายกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม ภายใต้การกำกับของสำนักงาน กสทช. สำหรับรูปแบบการแจ้งเตือนและระดับการเตือนภัย นั้น แบ่งเป็น 5 ระดับ ตามรูปแบบการใช้งาน ได้แก่ 1. การแจ้งเตือนภัยระดับชาติ (National Alert: การแจ้งเตือนระดับสูงสุด ทุกคนในพื้นที่ใกล้เสาสัญญาณครอบคลุมจะทราบเหตุทันที. 2. การแจ้งเตือนภัยเหตุฉุกเฉิน (Emergency Alert): สำหรับภัยพิบัติต่างๆ เช่น สึนามิ แผ่นดินไหว น้ำท่วมฉับพลัน หรือภัยจากคนร้าย 3. การแจ้งเตือนเด็กหาย (Amber Alert): ระบบตั้งเตือนข้อมูลเมื่อมีเด็กหายหรือการลักพาตัว เพื่อให้ประชาชนทราบข่าว เฝ้าระวัง และช่วยเจ้าหน้าที่รัฐสังเกตการณ์และรายงาน 4. ความปลอดภัยสาธารณะ (Public Safety Alert) ระบบการเตือนภัยความปลอดภัยสาธารณะในพื้นที่ หรือการเฝ้าระวังกรณีแจ้งเหตุคนอยู่อาศัย ชุมชน และผู้สัญจรผ่านพื้นที่นั้น และ 5. การแจ้งเตือนทดสอบ (Test Alert) : ระบบทดสอบการแจ้งเตือนตามวัตถุประสงค์เฉพาะกิจต่าง ๆ ดังนั้น ตนจึงขอสอบถามว่า รัฐบาลมีนโยบายและแผนงานในการนำระบบ Cell Broadcast มาใช้งานจริงทั่วประเทศโดยเร็วที่สุด อย่างไร และขณะนี้มีความคืบหน้าอยู่ในขั้นตอนใด มีการบูรณาการระหว่าง กสทช. ผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ และกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย อย่างไร รวมทั้งมีแผนประชาสัมพันธ์และฝึกอบรมให้ประชาชนรับมือภัยพิบัติร่วมกับระบบนี้หรือไม่ อย่างไร
นางสาวธีรรัตน์ สำเร็จวาณิชย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้ตอบกระทู้ถาม กล่าวชี้แจงว่า ปัจจุบันระบบ CB อยู่ในความรับผิดชอบของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ระบบ CB เป็นการส่งข้อความเตือนภัย ทำให้ประชาชนสามารถป้องกันตนเองได้ ลดความสูญเสียจากเหตุในภัยพิบัติ โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ ให้ออกจากพื้นที่เมื่อเกิดอุทกภัย รัฐบาลได้มอบหมายให้ ปภ. ทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจนเกิดเป็นขั้นตอนปฏิบัติงานมาตรฐาน (Standard Operating Procedure: SOP) ส่วนสาเหตุที่ทำให้เหตุการณ์ล่าสุดประชาชนในพื้นที่ไม่ได้รับข้อความนั้น อาจเกิดจากโทรศัพท์ยังไม่ได้อัปเดตข้อมูลหรือปรับระบบให้ทันสมัย จึงขอให้ทุกคนช่วยกันอัปเดตโทรศัพท์ด้วย อย่างไรก็ตาม รัฐบาลยังมีระบบอื่น ๆ สำหรับผู้ที่ไม่มีโทรศัพท์ที่รับสัญญาณได้ เช่น บุคลากรในพื้นที่ เสียงตามสาย หอกระจายข่าว หรือการออกสื่อต่าง ๆ ทั้งนี้ ระบบ CB จะแจ้งเตือนครอบคลุม 8 ประเภทภัย ได้แก่ 7 ภัยธรรมชาติ แผ่นดินไหว สึนามิ วาตภัย อุทกภัย ดินโคลนถล่ม ภัยหนาว และภัยจากฝุ่น PM 2.5 รวมทั้ง ภัยความมั่นคง ที่เกิดจากเหตุรุนแรงในพื้นที่สาธารณะ โดย กสทช. ได้บูรณาการการทำงานกับผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์ (Operator) ตลอดจนหน่วยงานอื่น ๆ เช่น กรมอุตุนิยมวิทยา กรมชลประทาน กรมทรัพยากรน้ำ กรมทรัพยากรธรณี กรมควบคุมมลพิษ GISTDA และหน่วยงานอื่น ๆ เพื่อส่งข้อมูลไปถึงประชาชนได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ ที่ผ่านมาได้มีการซักซ้อมระบบให้มีความพร้อมให้มีมาตรฐานเทียบเท่ากับนานาชาติ และติดตามสถานการณ์การเตือนภัยอย่างต่อเนื่อง ตนยืนยันว่าระบบนี้เป็นเครื่องมือสำคัญในการปกป้องชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน ส่วนแนวทางแก้ไขหากไม่ได้รับเตือนจากระบบ CB หากประชาชนในพื้นที่เสี่ยงที่มีโทรศัพท์อัปเดตแล้วยังไม่ได้รับเตือน สามารถแจ้งได้ที่สายด่วน ปภ. 1784
ณัฐพล สงวนทรัพย์ ข่าว/เรียบเรียง
