พญ.กัลยพัชร รจิตโรจน์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) แบบบัญชีรายชื่อ พรรคประชาชน และในฐานะรองประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) การสาธารณสุข คนที่หนึ่ง สภาผู้แทนราษฎร แถลงข่าวถึงการตรวจคัดกรองความผิดปกติของโครโมโซมทารกในครรภ์ (Non-Invasive Prenatal Testing: NIPT) หรือวิธีคัดกรองภาวะดาวน์ซินโดรมโดยใช้การเจาะเลือดมารดา กับการก้าวเข้าสู่ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า ว่า การตรวจ NIPT มีความแม่นยำสูง ปัจจุบัน มีห้องปฏิบัติการของเอกชน โรงพยาบาลขนาดใหญ่ และแล็บตามโรงเรียน แพทย์หลายแห่งที่ให้บริการนี้มาแล้วกว่า 10 ปี และเมื่อเดือน ก.ย.67 คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีมติให้การตรวจ NIPT ด้วยเทคโนโลยี (Next-Generation Sequencing: NGS) สามารถเบิกค่ารักษาได้และบรรจุเข้าเป็นสิทธิประโยชน์ในระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า โดยให้บริการครอบคลุมหญิงตั้งครรภ์ทุกคนในระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า เมื่อมีมติแล้ว กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ได้รับมอบหมาย ได้ดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างโดยงบประมาณที่อนุมัติราว 600 ล้านบาท หรือ 1,700 บาทต่อคน ครอบคลุมประชากรหญิงตั้งครรภ์ประมาณ 300,000 ราย จาก 450,000 ราย ในปี 2568 ราคากลางสำหรับเครื่อง NGS อยู่ที่ 21 ล้านบาท ในรูปแบบการเช่าเครื่อง โดยคุณสมบัติของเครื่องระบุในสัญญาจัดซื้อจัดจ้างว่าขั้นตอนในการจำลองตัวเองของ DBA ต้องดำเนินการภายในตัวเครื่อง ดังนั้น ตนมีข้อสังเกตว่าคุณสมบัติเฉพาะที่กรมวิทย์ฯ กำหนดไว้ มีเพียงบริษัทเดียวในตลาดที่สอดคล้องกับหลักเกณฑ์ อีกทั้งผลการประมูลมีผู้เข้าร่วมเพียง 2 ราย โดยรายที่เสนอราคาต่ำสุดนั้น มีราคากว่าราคากลางเพียง 100,000 บาท เท่านั้น คือ บริษัท แบงคอกจีโนมิกส์ อินโนเวชั่น จำกัด (มหาชน) ซึ่งจากการตรวจสอบข้อมูลที่เผยแพร่เว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และกรมพัฒนาธุรกิจการค้า บริษัทดังกล่าวมีบริษัท บีจีไอ เฮลท์ (ฮ่องกง) จำกัด ถือหุ้นร้อยละ 37.4 มีบอร์ดบริหาร 11 คน เป็นคนไทย 7 คน และคนจีนอีก 4 คน ต่อมาสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ปรับค่าชดเชยต่อรายจาก 1,700 บาทเป็น 2,700 บาท ครอบคลุมทุกขั้นตอน ตั้งแต่เจาะเลือด ขนส่ง วิเคราะห์ผลไปจนถึงรายงานผล จำนวนผู้รับบริการทั้งหมดในปี 2568 อยู่ที่ 200,000 ราย ซึ่งกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ วางแผนจะดำเนินการเป็น 3 เฟส โดยขยายจาก 75,000 รายต่อปี เป็น 220,000 รายต่อปี โดยมีบริษัทดังกล่าวเป็นผู้ให้บริการ และราคายังคงตั้งไว้ที่ 2,700 บาท ซึ่งต่ำกว่าราคาตลาดมากทำให้เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับคุณภาพและความแม่นยำของผลตรวจ
พญ.กัลยพัชร กล่าวเพิ่มเติมว่า กรณีดังกล่าวมีแพทย์หลายคนกังวล เพราะกรมวิทย์ฯ ไม่เคยทำ NIPT มาก่อน นอกจากนี้ ตามที่ สปสช. เปิดเวทีประชุมรับฟังความคิดเห็น ปรากฏว่ายังมีหลายประเด็นที่ไม่ชัดเจน อาทิ ยังไม่มีข้อสรุปว่า หน่วยงานใดจะเป็นผู้เจาะเลือด และบุคคลใดจะเป็นผู้ให้คำปรึกษาทางพันธุกรรม (genetic counselor) ยังไม่ปรากฏแนวทางการจัดการหากพบผลผิดปกติในพันธุกรรม และยังไม่ชัดเจนว่าจะตรวจโรคใดบ้าง นอกจากดาวน์ซินโดรม ขณะที่การกำหนดมาตรฐานกลางของแล็บ ซึ่งปัจจุบันมีเพียงบางขั้นตอนเท่านั้นที่ชัดเจน ยังไม่มีมาตรฐานกลางในการรับรองคุณภาพแล็บ สภาเทคนิคการแพทย์เสนอให้ยอมรับ หลายมาตรฐาน เช่น ISO 15189 จากสภาหรือราชวิทยาลัย ส่วนมาตรฐานที่กรมวิทย์ฯ ออกมานั้น บริษัทที่ชนะประมูล ทำได้เพียง แค่ขั้นตอนที่ 1 กับ 4 แต่ไม่มีมาตรฐานขั้นที่ 2 และ 3 อีกทั้งยังไม่สามารถตกลงได้ว่า แล็บใดจะเข้าร่วม และจะจัดสรรพื้นที่อย่างไร ดังนั้น ตนในฐานะ สส.พรรคประชาชน และรองประธานคณะ กมธ.การสาธารณสุข คนที่หนึ่ง สภาผู้แทนราษฎร จะนำเรื่องนี้เข้าพิจารณาในการประชุม กมธ.ครั้งถัดไป และจะติดตามเรื่องนี้อย่างใกล้ชิด
ณัฐพล สงวนทรัพย์ ข่าว/เรียบเรียง
