โดย
ที่ประชุมวุฒิสภา ลงมติวาระ 3 เห็นชอบด้วยกับสภาผู้แทนราษฎร ต่อร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ซึ่งคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาเสร็จแล้ว ตามที่คณะรัฐมนตรี เป็นผู้เสนอ ซึ่งคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาเสร็จแล้ว ด้วยคะแนนเสียง 105 เสียง ไม่เห็นด้วย 2 เสียง งดออกเสียง 12 เสียง ไม่ลงคะแนน 1 เสียง จากผู้เข้าร่วมประชุม 120 คน พร้อมเห็นด้วยกับข้อสังเกตของคณะกรรมาธิการ โดยหลังจากนี้จะส่งร่าง พ.ร.บ.ไปยังคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาต่อไป
โดย นายประพนธ์ ตั้งศรีเกียรติกุล ประธานคณะกรรมาธิการวิสามัญ กล่าวถึงสรุปผลการพิจารณาว่า ร่าง พ.ร.บ.ดังกล่าวมีจำนวน 44 มาตรา คณะกรรมาธิการไม่มีการแก้ไขและไม่มีกรรมาธิการสงวนความเห็น มีสมาชิกสงวนคำแปรญัตติ ใน 10 มาตรา ซึ่งได้แก่ ร่างมาตราที่ 10, 21, 22, 24, 27, 31, 35, 37, 38 และ 39 พร้อมตั้งข้อสังเกตสำคัญ ได้แก่ การยกเลิกคำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติที่ 22/2558 ซึ่งจะส่งผลให้ต้องแก้ไขประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องกำหนดสถานที่ห้ามขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์รอบสถานศึกษาให้สอดคล้องกัน สำหรับองค์ประกอบของคณะกรรมการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควรคำนึงถึงสัดส่วนผู้แทน SME และผู้แทนด้านการคุ้มครองผู้บริโภค ไม่ใช่เพียงผู้ประกอบการรายใหญ่เท่านั้น เพื่อให้ทุกภาคส่วนได้เข้ามามีส่วนร่วมอย่างแท้จริง ในเรื่องการมีส่วนได้เสียของกรรมการ ต้องมีการพิจารณาคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามให้ชัดเจนเพื่อสร้างความโปร่งใสและป้องกันผลประโยชน์ทับซ้อน ขณะที่ตัวแทน "สภาเด็กและเยาวชน" ในคณะกรรมการกรุงเทพมหานคร ควรมาจากองค์กรที่มีสถานะตามกฎหมายของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ส่วนการมอบหมายของคณะกรรมการต้องมีการกำกับดูแลการใช้ดุลพินิจอย่างเคร่งครัดเพื่อป้องกันความไม่เป็นธรรม ส่วนเรื่องการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้สตรีมีครรภ์ ควรเน้นมาตรการเชิงป้องกันผ่าน "คำเตือน" และ "ฉลากคำเตือน" บนบรรจุภัณฑ์ เนื่องจากการบังคับใช้ข้อห้ามมีข้อจำกัดในทางปฏิบัติ สำหรับเครื่องขายอัตโนมัติ ต้องกำหนดมาตรฐานที่มีระบบตรวจอายุ ยืนยันตัวตน จำกัดพื้นที่วาง เชื่อมระบบตรวจสอบกลาง และกำหนดความรับผิดร่วม ส่วนบทกำหนดโทษการโฆษณา ผู้ประกอบการรายใหญ่ที่แอบแฝงโฆษณาควรได้รับโทษหนักและเด็ดขาด เพื่อป้องกันการใช้อิทธิพลทำลายมาตรการคุ้มครองสุขภาพ สำหรับการจัดทำอนุบัญญัติ ต้องเร่งรัดให้แล้วเสร็จภายใน 1 ปี สื่อสารให้ประชาชนเข้าใจในช่วงเปลี่ยนผ่าน และเพิ่มมาตรการความรับผิดชอบของผู้ขาย เช่น ติดตั้งกล้องวงจรปิด พร้อมเห็นควรแก้ไขการใช้คำว่า "อำนาจหน้าที่" เป็น "หน้าที่และอำนาจ" ให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ 2560 เนื่องจากกฎหมายต้องกำหนดหน้าที่ก่อน แล้วจึงมีอำนาจตามมา
สำหรับสาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.ดังกล่าว เป็นการแก้ไข พ.ร.บ.พควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ปี 2551 ที่ใช้บังคับมาเป็นเวลานาน สมควรปรับปรุงบทนิยาม บทบัญญัติเกี่ยวกับองค์ประกอบและอำนาจหน้าที่และอำนาจของคณะกรรมการชุดต่าง ๆ อำนาจหน้าที่และอำนาจของรัฐมนตรีผู้รักษาการ อำนาจหน้าที่และอำนาจของสำนักงานและอำนาจหน้าที่และอำนาจของพนักงานเจ้าหน้าที่ รวมถึงบทบัญญัติเกี่ยวกับการโฆษณา การส่งเสริมและสนับสนุนการบำบัดรักษาหรือฟื้นฟูสภาพผู้ติดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือผู้มีปัญหาจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพการณ์ในปัจจุบัน นอกจากนี้ สมควรกำหนดบทบัญญัติเกี่ยวกับกำหนดเวลาห้ามบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในสถานที่ หรือบริเวณที่ขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือสถานที่หรือบริเวณที่จัดบริการเพื่อให้มีการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อประโยชน์ในทางการค้า และบทกำหนดโทษ เพื่อให้มาตรการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มีความครบถ้วนและเป็นเอกภาพ ตลอดจนการบังคับใช้กฎหมายมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จึงจำเป็นต้องตรา พ.ร.บ.นี้
อรุณี ตันศักดิ์ดา ข่าว/เรียบเรียง
